ارده، چاشنی سلامتی

ارده یکی از فرآورده‌هایی است که از کنجد به دست می‌آید. ارده در کتب طب سنتی با نام رهشی آمده است و آن عبارت است از کنجد پوست گرفته بریان که نرم ساییده شده باشد و به صورت مایع در آید و روغن آن را نگرفته باشند. ارده از کنجد بدون پوست، نرم و کوبیده مخلوط با روغن خودش، به رنگ کرم یا زرد روشن به دست می‌آید که برای ساختن حلوا به کار می‌رود. کنجد جزو دانه های چرب و دارای روغن فراوان است. وقتی آن را برای تهیه ارده له می کنند، روغنش هم جدا می شود و همین امر، دلیل روان بودن ارده خالص یا خمیرکنجد است. ارده خود به تنهایی یک ماده غذایی کامل برای هر وعده غذایی به ویژه صبحانه است. در گذشته به دلیل نبودن شکر، مصرف ارده شیره، رواج بیشتری میان مردم داشت. ارده شیره معمولا ترکیبی از خمیرکنجد و شیره انگور بود. برخی افراد هم ارده را با خرما یا شیره خرما مصرف می کردند. اگر ارده با شیره انگور، شیره خرما یا خود خرما مصرف شود، هم طعم شیرین تر و مطلوب تری پیدا می کند و هم انرژی بیشتری به بدن می رساند بنابراین اگر بتوانیم این خوراکی را گاهی در وعده صبحانه بگنجانیم، می توانیم از دریافت انرژی و مواد مغذی کافی مطمئن شویم. از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی ارده گرم است و از نظر خواص معتقدند که برای تقویت نیروی جنسی و تقویت بدن مفید است. اگر به طور غلیظ خورده شود دیر هضم و ثقیل است و اشتها را از بین می‌برد. برای رفع این عوارض آن را باید با عسل و سرکه مخلوط کرد و خورد.

ارده نرم‌کننده سفتی‌ها و ورم‌های سفت داخلی است و دمل‌ها را نیز نرم می‌کند و مسکن درد آن است. همچنین پماد و مالیدن آن نیز همین خواص را دارد. ارده فاقد هر گونه افزودنی، اعم از شیمیایی و غیرشیمیایی است و به عبارتی صددرصد طبیعی است. ماده اصلی و تنها ماده تشکیل دهنده آن کنجد است خاصیت اصلی انواع شیره و ارده، انرژی زا بودن آن هاست و برای فصل زمستان که بدن به انرژی بیشتری برای گرم کردن خود احتیاج دارد، بهترین غذا محسوب می شوند. به دلیل تحرک بالای کودکان، مصرف ارده و حلوا ارده در وعده صبحانه، علاوه بر رساندن انرژی لازم به آن ها، باعث تقویت حافظه شان هم می شود.
ارده حاصل روغن کنجد است، می دانیم که روغن کنجد از گونه ی روغن های گیاهی غیراشباع مانند روغن زیتون، تخمه کدو، هسته انگور یا گردو، بدون کلسترول و دارای اسیدهای چرب اولئیک، امگا۳، امگا۶ و امگا۹ است. مصرف چنین روغن هایی می تواند در پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی عروقی بسیار موثر باشد. مصرف میزان متناسب و متعادلی از ارده در طول هفته و ماه به افزایش سطح چربی خوب خون یا همان HDL کمک می کند. علاوه بر این ها، آنتی اکسیدان های فراوان موجود در دانه کنجد می توانند عاملی برای پیشگیری از سرطان در بدن هم محسوب شوند. ارده، محصول حاصل از آسیاب کردن کنجد بدون پوست و بو داده شده با حفظ تمام خواص تغذیه‌ای آن است که ضمن بهبود طعم و مزه، موجب افزایش ارزش غذایی محصولات مختلف می‌گردد. ارده به صورت مستقیم یا همراه با یک شیرین کننده نظیر شربت شکر یا شیره انگور می‌تواند به‌عنوان یک وعده غذایی مناسب استفاده گردد همچنین از این محصول در تهیه انواع غذاها، شیرینی جات، حلوا، کلوچه، کیک و یا محصولاتی نظیر سس کنجد و هوموس استفاده می‌گردد. دو فاز شدن ارده، امری طبیعی و نشان دهنده خالص بودن آن است و با هم زدن مجدد به حالت اول برمی‌گردد.